W dniach od 22 do 25 marca 2012 odbyło się kolejne międzynarodowe Seminarium dla rzeczoznawców „OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA – ZAKOPANE WIOSNA 2012”. Na miejsce obrad wybrano ponownie salę im. J.Piłsudskiego w gościnnym Hotelu BELVEDERE. Spotkanie cieszyło się rekordowo wysoką frekwencją.
Program podzielony został na pięć zasadniczych sesji tematycznych, w trakcie których omawiano następującą problematykę:
– ochronę przeciwpożarowa w przemyśle;
– wykorzystanie symulacji CFD w projektowaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych;
– wnioski z charakterystycznych pożarów;
– proponowane zmiany w wymaganiach prawnych i podejściu inżynierskim;
– inżynierię pożarową w zastosowaniach praktycznych.
O odpowiedni poziom merytoryczny tym razem zadbali praktycy prelegenci z Polski, Holandii oraz Stanów Zjednoczonych.
Seminarium otwarte zostało przez Z-cę Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP w Katowicach st. bryg. Jeremiego Szczygłowskiego. Przybyłych przywitał Prezes Zarządu Oddziału SITP w Katowicach Mariusz Karolczyk.
Pierwszą sesję tematyczną rozpoczął C.A. Barendregt z Holandii, reprezentujący European Fire Protection Consultants. W swym wystąpieniu omówił pożar jaki miał miejsce w styczniu 2011 r. w zakładzie chemicznym „Chemie-Pack”. Wskazał przyczyny powstania oraz opisał przebieg złożonej akcji ratowniczo – gaśniczej. Jednocześnie opowiedział o błędach jakie popełniono w czasie prowadzenia działań i przedstawił wnioski jakie zostały wyciągnięte po zakończeniu akcji.
Następnie Marek Podgórski reprezentujący Stołeczny Oddział SITP kontynuował sesję przedstawiając przykłady wykorzystania metod inżynierskich bezpieczeństwa pożarowego w projektowaniu obiektów przemysłowych. Przekazał informacje na temat zasad stosowania narzędzi inżynierskich, pod kątem osiągnięcia celu, jakim jest zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego w procesie projektowania instalacji przemysłowych. Zwrócił uwagę na fakt, iż krajowe przepisy dotyczące obiektów przemysłowych pozostawiają wiele swobody w zakresie projektowania instalacji przemysłowych. Wskazał, że narzędzia inżynierskie powinny być oparte na znanych i sprawdzonych metodach oraz że w celu bezpieczeństwa procesowego niezbędna jest współpraca i konsultacja z właściwymi organami PSP.
Jako ostatni w sesji głos zabrał Wojciech Nawara z KW PSP/SITP Katowice. Omówił zasady uwzględniania Dyrektywy Soveso w fazie sporządzania i uzgadniania projektu budowlanego oraz podczas przygotowania obiektu do odbioru. Zwrócił on uwagę na fakt, że pomimo iż Dyrektywa obowiązuje już ponad 10 lat, to w zakresie uwzględniania zakładów dużego i zwiększonego ryzyka podczas planowania przestrzennego, ciągle trudno doszukać się jej stosowania w praktyce. Przypomniał słuchaczom o wymaganiach i obowiązkach wynikających z Prawa Ochrony Środowiska wobec prowadzących jak też przygotowujących do rozpoczęcia użytkowania ZZR i ZDR. W syntetyczny sposób przedstawił najważniejsze zagadnienia o których należy pamiętać na etapie klasyfikacji zakładu do odpowiedniej kategorii ryzyka. W posumowaniu podkreślił, że nie każdy rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych musi się specjalizować w tematyce poważnych awarii przemysłowych, ale każdy powinien posiadać podstawową wiedzę w zakresie kwalifikacji zakładów do odpowiedniej kategorii ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
Tę część zakończyły pytania kierowane do prelegentów oraz dyskusja.
Po krótkiej przerwie drugą sesję tematyczną pn.: „Wykorzystanie symulacji CFD w projektowaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych” rozpoczął ponownie C.A. Barendregt. W wystąpieniu omówił zastosowanie CFD (Komputerowej Dynamiki Płynów) oraz związane z tym ograniczenia i nieprawidłowości. Rozpoczął od wyjaśnienia co to jest CFD, kto stosuje, jak działa i jak się tworzy CFD. Przedstawiając pięć etapów cyklu projektowego CFD, omówił również zagrożenia jakie zawiera każdy z nich i jaki mają wpływ na wiarygodność ostatecznego wyniku. Przypomniał, że za pomocą CFD można przeprowadzić również symulację pożarów, które już miały miejsce, tak by pokreślić ich rozwój i przyczynę. Podsumowując stwierdził, że symulacja CFD jest jednym z wielu narzędzi inżynierii bezpieczeństwa pożarowego.
Temat „ Możliwość wydłużania przejść ewakuacyjnych w garażach przy zastosowaniu oddymiania kanałowego lub strumieniowego” przedstawiła Dorota Brzezińska z Politechniki Łódzkiej/SITP Katowice. W trakcie swojego wykładu podjęła próbę sformułowania wniosków, które mogą być pomocne w praktycznej ocenie bezpieczeństwa w projektowanych garażach oraz doborze optymalnych systemów oddymiania. Ustosunkowała się do wątpliwości co do słuszności stosowania wentylacji strumieniowej w celu wydłużenia przejść ewakuacyjnych. Swoją wypowiedź oparła o analizę symulacji zastosowanych rozwiązań w wybranych garażach. W podsumowaniu stwierdziła, że najważniejszym czynnikiem, decydującym o zapewnieniu bezpiecznych warunków ewakuacji garażu jest właściwe zaprojektowanie przejść ewakuacyjnych oraz skutecznej instalacji oddymiającej. Ponadto zwróciła uwagę na to iż garaż należy każdorazowo traktować indywidualnie i weryfikować jego parametry zarówno pod względem architektonicznym, jak i zastosowanego systemu oddymiania.
Jako ostatni w tej sesji głos zabrał Michał Ilnicki reprezentujący Izbę Rzeczoznawców SITP. Omówił on wybrane problemy związane z modelowaniem pożarów na potrzeby analizy wytrzymałości. Modelowanie pożarów rozwiniętych jest bardzo skomplikowane i wymaga każdorazowego wyboru odpowiedniego modelu, przy czym z każdym z nich związanych jest szereg problemów i ograniczeń, które były treścią wygłoszonego referatu.Kontynuacją merytorycznej części seminarium była dalsza część wykładów z tematyki pn.: „Wnioski z charakterystycznych pożarów”.
Jako pierwszy w tej sesji wystąpił Ernest Ziembaczewski, z KG PSP, który omówił wpływ nieprawidłowości w zakresie ochrony przeciwpożarowej obiektów na powstanie i rozprzestrzenianie się pożarów. Podjął próbę syntetycznego zestawienia najczęstszych nieprawidłowości przyczyniających się do powstania spektakularnych pożarów w obiektach o dużych kubaturach.
Ostatnie wystąpienie, zamykające jednocześnie sesję wygłosił Robert Haponik z KW PSP w Warszawie. Omówił wybrane problemy ochrony przeciwpożarowej w obiektach wiel-kokubaturowych wynikające z pożarów w 2011 roku. Podkreślił znaczenie na etapie projektowania odpowiedniego określenia gęstości obciążenia ogniowego, przyjęcia właściwej klasy odporności pożarowej, wielkości i sposobu wydzielania stref pożarowych. Za równie istotne wskazał szereg zasad jakich powinien przestrzegać zarządca w trakcie użytkowania obiektu. Skutki pożarów w takich obiektach w dużym stopniu zależą od szybkości reakcji użytkownika na zagrożenie oraz od czasu jaki upłynie do chwili podjęcia zewnętrznej akcji ratowniczo – gaśniczej.
Był to ostatni referat pierwszego dnia, po którym rozwinęła się dyskusja i szereg kolejnych pytań zadawanych prelegentom.
W kolejnym dniu seminarium jako pierwszy głos zabrał Dariusz Ratajczak – członek Stołecznego Oddziału SITP. Przedstawił on przewidywane kierunki zmian w przepisach techniczno – budowlanych. Wykład ten rozpoczął sesję IV pt.: „Proponowane zmiany w wymaganiach prawnych i podejściu inżynierskim w zakresie ochrony przeciwpożarowej”.Przedstawione propozycje zmian w przepisach rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dotyczyły m.in. określania wysokości budynków, podniesienia bezpieczeństwa budynków mieszkalnych, wielkości stref pożarowych czy też gęstości obciążenia ogniowego. Powyższe stanowi jedynie część zmian, jakie po ustaleniach Stowarzyszenia Nowe Budynki mają być zaproponowane administracji rządowej. Najbliższe tygodnie mają pokazać, czy nowy sposób przygotowywania projektów przepisów, angażujący w wysokim stopniu organizacje społeczne, przyjmie się w naszym kraju.
Kolejnym tematem w tej sesji było omówienie wybranych problemów projektowania samoczynnych urządzeń oddymiających w oparciu o standard NFPA 204 – edycja 2012, wygłoszone przez Mariana Skaźnika – SITP Katowice. Przedstawił on niektóre istotne zagadnienia, jakie powinien uwzględnić projektant samoczynnych urządzeń oddymiających w jednokondygnacyjnych obiektach użyteczności publicznej oraz produkcyjno – magazynowych, aby spełnić wymagania tego standardu, z uwzględnieniem obowiązującego w Polsce stanu prawnego. Ponadto zwrócił szczególną uwagę na te aspekty projektowania samoczynnych urządzeń oddymiających w obiektach jednokondygnacyjnych, które pomijając aktualny stan prawny w tym zakresie, pozwalają na ocenę zasadności ich stosowania.
Zarówno ten jak i wcześniejszy wykład wzbudził wiele wątpliwości i pytań wśród słuchaczy. Tocząca się dyskusja przerwana przeniosła się w kuluary.
Po przerwie rozpoczęła się sesja „Inżynieria pożarowa w praktyce”. Wprowadzeniem do niej był wykład Piotra Tofiło z SGSP Warszawa. Omówił on działalność Stowarzyszenia SFPE (The Society of Fire Protection Engineers), czyli najprężniejszego i najbardziej aktywnego Stowarzyszenia Inżynierów Ochrony Przeciwpożarowej, działającego w Stanach Zjednoczonych od 1950 r. Przybliżył też plany i zadania statutowe organizacji i polskiego oddziału Stowarzyszenia, który został powołany w grudniu 2011 r. Wyraził nadzieję, że działania jakie będą podejmowane w przyszłości przez polski oddział SFPE będą miały na celu uzupełnianie i wspieranie starań organizacji krajowych, przede wszystkim SITP oraz kwartalnika „Ochrona Przeciwpożarowa”.
W dalszej części wystąpili zaproszeni goście ze Stanów Zjednoczonych.
Brian J. MEACHAM (associate professor in the department of Fire Protection Engineering AT Worcester Polytechnic Institute (WPI) in Worcester) przedstawił poszczególne etapy rozwoju inżynierii bezpieczeństwa pożarowego, którego początek określił na 1950 r. Jak stwierdził aby zapewnić ciągły rozwój i postęp w dziedzinie inżynierii należy podjąć współpracę międzynarodową oraz podejmować próby rozwoju edukacji we wszystkich aspektach ochrony przeciwpożarowej.
Chris JELENEWICZ – Society of Fire Protection Engineers USA, omówił rys historyczny oraz aktualny system licencjonowania inżynierów ochrony przeciwpożarowej w USA. Przedstawił najważniejsze jego elementy oraz rolę Stowarzyszenia SFPE w procesie.
Wykład kończący tę sesję wygłosił Zygmunt STASZEWSKI – Society of Fire Protection Engineers USA. Tematem jego wystąpienia było omówienie zasad projektowania systemów sygnalizacji pożarowej i DSO w budynkach wysokościowych, przeprowadzania odbiorów tych instalacji oraz ich serwisowania, na przykładzie Nowego Jorku. Prelegent to niezwykle barwna i ciekawa postać. Jest absolwentem Politechniki Wrocławskiej, a od 1982r. bezpośrednio zaangażowany w projektowanie systemów ochrony przeciwpożarowej w Nowym Jorku. Przedstawił krótką historię zmian przepisów budowlanych dotyczących budynków wysokościowych w Nowym Jorku. Omówił wymagania głównie instalacyjne, jakie są stawiane budynkom wysokościowym w tym mieście. Zwrócił uwagę na dodatkowe zabezpieczenia związane z użytkowaniem tych budynków przez osoby niepełnosprawne. Przedstawił również proces zatwierdzania zarówno projektów instalacji bezpieczeństwa jak też weryfikacji ich wykonania przez specjalnie powołane do tego celu komisje. Jak zaznaczył istotną kwestią jest proces kontroli i konserwacji urządzeń i systemów przeciwpożarowych oparty zarówno na przepisach ale także na wytycznych nowojorskiej straży pożarnej.
Tym wystąpieniem wypełniony został program. Na zakończenie uczestnicy zadawali jeszcze wiele pytań. Wykładowcy dzielili się wiedzą i starali się na wszystkie odpowiedzieć.
Tematyka seminarium, wzbudziła wiele ciekawych pomysłów oraz sugestii, co daje nadzieję na konieczność zorganizowania kolejnego spotkania za rok.Na zakończenie, korzystając z uroków budzącej się wiosny, uczestnicy seminarium mieli okazję zaczerpnąć świeżego powietrza biorąc udział w kuligu. Malownicza sceneria Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz ciepło góralskiej watry sprzyjały w kontynuowaniu dyskusji.
